Antrepo
Antrepolar, ilgili ülkenin siyasi sınırları içerisinde bulunmakla beraber, gümrük sınırlarının dışında olan ve bir tür depo işlevi gören özellikli yerlerdir. Bu nedenle antrepoda depolanan mallardan gümrük vergisi alınmamaktadır. Daha sonra malların kesin ithalatı sırasında gümrük idarelerine başvurulduğunda mali yükümlülükler yerine getirilmektedir.
Gümrük antrepoları, genel ve özel antrepo olmak üzere ikiye ayrılır.
Uygulamadaki özellikleri sebebiyle, genel antrepoların; (A), (B) ve (F) tipleri, özel antrepoların; (C), (D) ve (E) tipleri bulunmaktadır.
Genel Antrepolar Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen, gümrük antrepolarıdır.
(A), (B) ve (F) olmak üzere üç ayrı tipi bulunmaktadır.
A Tipi Antrepo; işleticisinin, stok kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada her hangi bir noksanlık olması halinde gümrük vergilerini ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
B Tipi Antrepo; antrepoya konulan eşyadan, Gümrük Kanununun 97 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kullanıcının sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo tipidir. Antrepo işleticisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işletici sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından, beyanname ve belgeler gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
F Tipi Antrepo; gümrük idarelerince işletilen genel antrepo tipidir. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de özel antrepo sayılır.
Özel Antrepolar Yalnız antrepo işleticisine ait eşyaların konulması amacıyla kurulan gümrük antrepolarıdır.
(C), (D) ve (E) olmak üzere üç ayrı tipi bulunmaktadır.
C Tipi Antrepo; işleticisi ve kullanıcısı aynı kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu özel antrepo tipidir.
D Tipi Antrepo; işleticisi ve kullanıcının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanununun 104 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasının uygulandığı özel antrepo tipidir.
E Tipi Antrepo; işleticisi ve kullanıcısının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanununun 93 üncü maddesinin 4 üncü fıkrası uyarınca, izin hak sahibinin depolama 13 yerinin antrepo addedildiği veya depolama yeri olmazsa dahi eşyaya antrepo rejimi hükümlerini uygulandığı özel antrepo tipidir. Posta idaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi altında olan, yabancı menşeli kolilerin konulması için ayrılmış kapalı yerler de genel antrepo sayılır.
Antrepo Açılışı İçin İstenen Belgeler
Yatırım izni
(1) Antrepo açma ve işletme izni almak üzere başvuracak gerçek ve tüzel kişiler, yatırım yapmadan önce, antreponun bağlı bulunacağı gümrük müdürlüğüne dilekçe ile başvurur.
(2) Yatırım izni yalnızca kamu kuruluşları ve belediyeler ile 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, asgari iki yıldır faaliyette bulunan ve ödenmiş sermayesi;
a) Gelişmiş yöre kapsamındakiler için 2.500.000 TL,
b) Normal yöre kapsamındaki iller için 1.000.000 TL,
c) Kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki iller için 500.000 TL,
olan anonim ve limited şirketlere verilebilir. Asgari iki yıldır faaliyette bulunma ve ödenmiş sermaye miktarının tespitinde, anonim ve limited şirketlerde unvan değişikliği veya şirket birleşmeleri göz önünde bulundurulur.
(3) Antrepo açma izni almak üzere başvuracak gerçek kişilerin ve tüzel kişilerin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, şirketi gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsile yetkili kişiler ile şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilerin, affa uğramış olsalar dahi hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas, kamu güvenine karşı işlenen suçlar, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, zimmet, irtikap, zimmet veya irtikâp suçunun işlenmesine kasten göz yumma, rüşvet, iftira, suç uydurma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme, muhafaza görevini kötüye kullanma suçları ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde (1/1/1999 tarihinden önceki dönem için aynı Kanunun 344 üncü maddesinin l-6 numaralı bentlerinde) belirtilen vergi kaçakçılığına ilişkin fiillerden mahkum olmamış/ceza almamış olmaları şarttır. Limited şirketlerde ortaklar ile şirket müdürünün söz konusu suçları işlememiş olmaları şarttır. Anonim şirketlerde, şirketin yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip ortakları; limited şirketlerde şirket ortakları arasında yurt dışında ikamet eden yabancı şahısların ise söz konusu suçları işlememiş olduklarına dair yazılı beyanlarına itibar edilir.
(4) Antrepo açma ve işletme yatırım izni, izin ve devir başvuruları, üçüncü fıkrada sayılan fiillere ilişkin gümrük idaresince sürdürülen suistimal, yolsuzluk veya kaçakçılık kapsamında bir inceleme veya araştırmaya rastlanılması halinde inceleme veya araştırma sonuçlanıncaya kadar reddedilir.
(5) Gümrük müdürlüğü başvuruya ilişkin görüşünü başvuru dilekçesi, ilgili Ticaret Sicili Gazetesi, imza sirküleri ve üçüncü fıkrada sayılan kişilere ait adli sicil belgeleri ile birlikte gümrük ve ticaret bölge müdürlüğüne iletir. Bölge müdürlüğü, gümrük gözetimi ve denetimini olumsuz etkileyecek bir durumun olup olmadığı, antrepo açılmasına ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığı ve yatırım yapılacak yere eşya sevkiyatının gümrük denetimi altında güvenli bir şekilde yapılıp yapılamayacağı hususlarına ilişkin görüşleri ile birlikte talebi Bakanlığa intikal ettirir. Ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme; antrepo açılacak yerdeki diğer antrepo ve geçici depolama yerlerinin fiziki kapasiteleri, dönemsel doluluk oranları, başvurunun yapıldığı gümrük müdürlüğünün işlem hacmi, gümrük müdürlüğünün idari kapasitesi ve antrepo açılmasının öngörüldüğü yerdeki ticari ve sınai yatırımları da dikkate alacak şekilde yapılır. Yatırım izni talepleri Bakanlıkça sonuçlandırılır.
(6) Yatırım izni verilen başvuru sahiplerine yapılacak bildirim tarihinden itibaren altı ay içerisinde antrepo olarak açılmak istenen tesisin/yerin hazır hale getirilerek ilgili gümrük müdürlüğüne başvurulması gerekir. Bu süre içerisinde açılıp işletilmek istenen tesisin/yerin hazırlanamaması veya gerekli belgelerin sunulamaması halinde söz konusu süre içerisinde ilgili gümrük müdürlüğü ve bölge müdürlüğü aracılığıyla Bakanlıktan ek süre talebinde bulunulması gerekir. İlgililerce süresi içerisinde başvuru yapılmaması veya ek süre talebinde bulunulmaması halinde verilen yatırım izni iptal edilmiş sayılır.
(7) Özellikli eşyanın depolanacağı antrepolar ile lojistik faaliyetlerin yürütüldüğü deniz limanı, havalimanı, gümrüklü sahalar ve lojistik merkezler içerisinde açılacak antrepolarda beşinci fıkrada yer alan ekonomik yönden ihtiyaç bulunup bulunmadığına dair değerlendirme ölçütlerine bağlı kalınmaksızın idarenin genel değerlendirmesi ile yatırım izni talepleri sonuçlandırılabilir.
İzin
MADDE 519 – (1) Genel antrepo açma ve işletme izinleri, açma ve işletme izin belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren beş yıl geçerli olacak şekilde verilir. Süre sonunda faaliyetine devam etmek isteyen antrepo işleticileri açma ve işletme iznine ilişkin yürürlükte olan mevzuata uygun şartların sağlandığını gösteren belgeleri bağlı oldukları gümrük müdürlüğüne ibraz ederek açma ve işletme izninin geçerlilik süresinin uzatılmasını talep ederler. Söz konusu talep, iznin sona erdiği tarihten en erken dört ay, en geç bir ay önce yapılır. Bir aydan sonra yapılan başvurularda gecikme süresi kadar antrepoya eşya girişi durdurulur. Talep gümrük ve bölge müdürlüğünün görüşü ile birlikte Bakanlığa aktarılarak nihai değerlendirme Bakanlıkça yapılır. Talebin uygun bulunması halinde izin belgesinin geçerlilik süresi beş yıl uzatılır. Süre sonunda yürürlükte olan mevzuata uygun şartları yerine getirmeyen genel antrepoların açma ve işletme izinleri iptal edilir.
(2) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin mutat yolların izlenmesi kaydıyla gümrük müdürlüğüne en fazla 50 km. mesafede olması gereklidir.
(3) Genel antrepo olarak açılıp işletilmesi istenen yerlerin açık ve/veya kapalı alanları toplamı büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde 5.000 m²’den, diğer yerlerde ise 3.000 m²’den küçük olamaz. Soğuk hava tertibatı bulunan, havayolu ile kargo taşımacılığında kullanılan, yanıcı, parlayıcı, patlayıcı nitelikteki eşyanın konulduğu, havalimanı ve deniz limanı sahasında bulunan veya özel tertibat gerektiren eşyanın konulacağı antrepolar bu şarta tabi değildir.
I. BAŞVURU İÇİN ARANACAK BİLGİ VE BELGELER
1. Yatırım izni verilmiş olan, A ve B tipi genel antrepo açmak ve işletmek isteyen ve Gümrük Yönetmeliği'nin 519 uncu maddesindeki şartları haiz tüzel kişilerin, aşağıda yer alan belgelerle birlikte ilgili gümrük idarelerine başvurmaları gerekir.
a) Antrepo alanının tümünü gösteren, resmi kurum ve kuruluşlar, belediyeler veya ilgili odalara kayıtlı mühendis ve mimarlarca onaylanmış plan veya kroki,
b) Bina ve eklentilerinin depreme dayanaklı ve imar planına uygun olduğunu gösteren yapı ruhsatı veya yerine geçen belge,
c) Antrepo ve eklentilerini içten, dıştan ve her bir cepheden ayrıntılı bir şekilde gösteren ilgili gümrük müdürlüğünce onaylı fotoğraflar,
ç) Antrepo olarak açılıp işletilecek yerin mülkiyetinin veya üzerindeki sınırlı ayni hakkın başvuru sahibine ait olduğunu belgeleyen onaylı tapu sicil örneği veya kira sözleşmelerinin aslı veya örnekleri,
d) Antrepo olarak açılmak istenilen yer belediye sınırları içerisinde ise ilgili Belediye Başkanlığından alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı; diğer yerlerde ise ilgili yerden (Valilikler ya da konu ile ilgili yetkili Kurum veya Kuruluş) alınacak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı veya buna karşılık gelen belge,
e) Antrepoda yangın ve patlamalar için gerekli önlemlerin alındığını gösteren itfaiye raporu,
f) Firmanın en az Gümrük Yönetmeliği'nin 518 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ödenmiş sermaye tutarında olacak şekilde antrepo için düzenlenen yangın sigorta poliçesi veya yangın sertifikası,
g) Noterden tasdikli İmza Sirküleri,
ğ) Vergi mükellefiyet belgesi,
h) Antrepo olarak açılmak istenen tanklara ilişkin Türk Akreditasyon Kurumundan (TÜRKAK) veya TÜRKAK ile karşılıklı tanıma anlaşması bulunan akreditasyon kurumlarından akredite edilen şirketler veya Ekonomi Bakanlığı tarafından uluslar arası gözetim şirketi statüsü verilen gözetim şirketleri tarafından hazırlanmış kalibrasyon cetveli, boru hatlarına ilişkin kapasite raporu, kalibrasyon cetvelinin düzenlenemediği eşya için tank kapasite raporu,
ı) Konulacak eşyanın yanıcı, parlayıcı, patlayıcı ve benzeri türden eşya olması halinde Ek-81 /İP deki, diğer eşyada ise ek-81/I'deki örneğe uygun taahhütname, (Kamu kuruluşları için taahhütname aranmaz)
i) İlgili Ticaret Sicili Gazetesinin (tadiller dâhil) aslı veya gümrük müdürlüğünce onaylanmış örneği,
j) 518 inci maddenin üçüncü fıkrasında sayılan kişilere ait adli sicil belgeleri,
k) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından düzenlenen tespit raporu,
1) Antrepo işleticisi firmaya ilişkin bilgilerin (firma tarihçesi, vergi kimlik numarası, MERSİS numarası, sermaye ve ortaklık yapısı, antreponun bulunduğu yerin koordinatları, faaliyet alanı, web sitesi vb.) yer aldığı doküman,
m) Antrepo için düzenlenen acil durum eylem planı,
n) Antrepoda düzenli olarak haşere, böcek, kemirgenlere karşı pest kontrol tedbirlerinin alındığını gösteren belge,
o) Antrepoların iş güvenliği uzmanları tarafından denetlendiğini gösteren belge,
ö) Antrepo işleticisi firmaya ait ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi,
p) Antrepo işleticisi firmaya ait kayıtlı elektronik posta (KEP) hesabı,
r) Antrepo işleticisi firmanın, gümrük idaresiyle doğrudan bağlantı sağlayabilecek sabit IP adresli en az bir internet hattının bulunması.
2. C, D ve E tipi özel antrepo açmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin birinci maddenin (b), (f), (m), (n), (o) ve (ö) bentleri dışında kalan bilgi ve belgelerle birlikte ilgili gümrük idaresine başvurmaları gerekir. Akaryakıt antrepoları hariç C, D ve E tipi özel antrepo olarak açılmak istenilen yerin, işyerinin sınırları içerisinde bulunması halinde, tapu sicil örneği veya kira sözleşmesi, itfaiye raporu, işyeri açma ve çalışma ruhsatı veya buna karşılık gelen belge yeterli olup bu belgelerde antrepo veya depo ibaresinin aranması zorunlu değildir.
3. Kamu kurum veya kuruluşları veya belediyeler bu statülerine ilişkin belgeleri ibraz ederler.
4. Kamu kurum veya kuruluşlarının antrepo açma ve işletme taleplerinde adli sicil belgesi, ticaret sicil gazetesi ve imza sirküleri aranmaz. Bunların görev alanı itibariyle faaliyette bulundukları yerlerdeki antrepo açma ve işletme taleplerinde, ayrıca iş yeri açma veya çalışma ruhsatı veya bunun yerine geçen belge aranmaz.
5. İmza Sirküleri hariç yukarıda sayılan belgelerin asıllarının gümrük idaresine gösterilmesi halinde idare tarafından onaylanmış bir örneklerinin dosyasında bulundurulması yeterlidir. Gümrük idarelerince bu belgelerin yanı sıra gerekli görülen hallerde ilave bilgi ve belge istenilebilir.
6. Antrepo açma ve işletme izni talebinde bulunan tüzel kişiler tarafından ilgili gümrük müdürlüğüne OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesi'nin sunulması halinde birinci maddenin (o) bendinde, ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi'nin sunulması halinde ise birinci maddenin (n) bendinde belirtilen belge aranmaz.
7. Elektronik ortamda ulaşılabilen belgelerin aslının ibraz edilmesi gerekmez.